|
Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof
in Gleiwitz
Biografie pochowanych osób / Biografien
|
|
Familie
Chuchul
|
Cmentarz
Hutniczy
pochówek
potwierdzony |
Friedrich Ernst
...04.1794
–
21.06.1844
|
|
Amalie
24.09.1802
–
..>1852
|
|
Ernst Adam
24.06.1835
– 28.12.1866
|
|
Hermann
1823
– ...
|
|
Hedwig
6.05.1857 – 15.03.1864
|
|
|
Friedrich
Ernst
(1794
–
21.06.1844)
|
Po raz
pierwszy
słyszymy
o nim,
kiedy
będąc
formierzem
w Hucie
Malapane
w Ozimku,
3
lutego
1813
roku
wraz z
siedmioma
innymi
ochotnikami
wyrusza
na wojnę
przeciwko
Napoleonowi.
Przed
wymarszem
każdy z
nich
posadził
uroczyście
brzozę
na
parkowej
wyspie
Rehdanza.
Razem z
nim
zgłosiło
się
jeszcze
dwóch
ochotników
o tym
samym
nazwisku,
również
pracujących
w hucie
Malapane,
ale nie
wiemy,
czy
łączyło
ich
pokrewieństwo,
czy to
tylko
przypadkowa
zbieżność
nazwisk.
[7]
Do domu
z wojny
powróciło
jedynie
sześciu
– dwóch
zginęło
w bitwie
pod
Lipskiem.
Cała
ósemka
doczekała
się
upamiętnienia.
W roku
1845, w
południowej
części
parku,
wzniesiono
pomnik
na ich
cześć.
Na
ośmiobocznym
cokole
umieszczono
osiem
tablic z
nazwiskami
uczestników
wojny
oraz
datę ich
wymarszu.
Do dziś
zachował
się
jedynie
kamienny
postument
pomnika
ochotników,
który
można
odnaleźć
w
południowej
części
parku.
|
fotografia
z lat
trzydziestych
XX w.
[3]
|
|
Nie
znalazłam
informacji
o jego
pierwszej
żonie,
wiadomo
natomiast,
że mieli
córkę
Amalie
(9.08.1822
– 1844).
W
informacji
podano:
„Lieuten.
Chuchul
zu
Stahlhammer
[Kalety]”
Ponownie
ożenił
się 7
września
1823
roku z
Albertine
(Bertha) Amalie
Augustine (ur. 24.09.1802
r.), córką poborcy podatkowego Samuela
Michaelis
i Marii
Karoliny
von
Ostrovsky. Ślub miał
miejsce 7 września 1823 roku.
[2]
Mieli
ośmioro
(?)
dzieci:
Caroline
Mathilde
Amalie
(23.11.1824
–
29.07.1911)
mąż Carl
Eduard
Kretzschmar,
ślub
25.06.1854
w Lübben
(Spreewald);
mieli
sześcioro
dzieci:
Franza,
Johanne,
Carla
Eduarda,
Carla
Alberta,
Bertę i
Ernsta
(27.05.1855
–
14.03.1936)
Rosalie
Henriette
Antonie
(29.05.1828
OW
nr 16 z
15.07.1828
r.
–
...)
jej
mężem
został
inspektor
maszynowy
Hennig
syn
(6.12.1830
Schlesische
Provinzialblätter
Dezember
1830– ...)
[8]
Helene
Ernestine
Emilie
(30.09.1832
OW
nr 44 z
30.10.1832r.
– ...)
Ernst
Adam
Samuel
(24.06.1835
OW
nr 30 z
27.07.1835
r.
–
28.12.1866)
Agnes
Julie
Adelheid
(18.01.1837
OW
nr 11 z
13.03.1837r.
– ...)
Robert
Heinrich
Friedrich
(18.01.1837
OW
nr 11 z
13.03.1837r.
– ...)
Hermann
Friedrich
Wilhelm
(30.12.1838
OW
nr 53 z
31.12.1838
r.
– ...)
|
|
|
Bertha
Michaelis
fotografia w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna
znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach
|
Rosalie
Hennig
geb.
Chuchul
z synem
Ernstem
fotografia
wykonana
14
września
1859
roku
fotografia w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna
znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach |
|
|
Po
osiedleniu
się w
Gliwicach,
pracował
w
Królewskiej
Odlewni
w
emalierni
(Emaill-Gedingehaber).[6]
Zmarł 21
czerwca
1844
roku (OW nr
27 z
25.06.1844
r.),
miał
wtedy
stopień
majora
(Major
a.d.,
czyli w
stanie
spoczynku).
Pogrzeb
odbył
się na
Cmentarzu
Hutniczym
dwa dni
później.
Wg
zapisów
w Aktach
Rodzin
Gliwickich
„...wcześniej
pochowano
tam
Amalie
lat 22”
|
Parę lat
po
śmierci
męża
Bertha
Chuchul
sprzedaje
dom i
ziemię.
1)
Murowany
dom
mieszkalny
nad
Kanałem
Kłodnickim,
składający
się z
ośmiu
pokoi,
kilku
komórek,
sklepionej
spiżarni,
sieni i
jasnej
piwnicy.
Jest też
ogród
owocowo-warzywny,
pralnia
i
piekarnia.
Murowana
oficyna
mieści
stajnię
ze
stanowiskami
dla
trzech
koni,
paszarnię,
oborę
dla
trzech
krów i
maglarnię.
Na górze
znajdują
się dwa
pomieszczenia
z
możliwością
ogrzewania,
spichlerz
i
suszarnia
na
pranie.
Ponadto
są też
niezbędne
pomieszczenia
dla
bydła i
drobiu,
jak
również
drewniana
szopa do
przechowywania
opału i
narzędzi
na
czystym
i ładnym
podwórzu,
które
wybrukowane
jest
kamieniami
i
posiada
pompę.
2)
Murowana
stodoła
wraz z
wozownią
przekrytą
płaskim
dachem,
obok
kawałek
gruntu
na
ogródek
(nadający
się do
zabudowy).
3) 3
morgi
pola,
ziemia
pierwszej
klasy,
za hutą
w
kierunku
Ligoty.
4)
Mniejszy
kawałek
pola
przy tej
samej
drodze.
|
OW nr
25 z
24.02.1852
r. |
|
|
|
|
|
Schlesische
Provinzialblätter
August
1822 |
ancestry |
Schlesische
Provinzialblätter
Dezember
1824
|
Neuer
Nekrolog
der
Deutschen,
1844,
cz.II
Schlesische
Provinzialblätter
Dezember
1830 |
|
Ernst
Adam
Samuel
(24.06.1835
–
28.12.1866)
|
Wg
informacji
o
zgonie:
zmarł w
domu
swojego
przyszłego
teścia
von
Blacha w
Kłodnicy/Koźle.
Zmarł
dnia
28.12.1866
roku w
wyniku
ran
odniesionych
pod
Königsgrätz
(Hradec
Králové)
podczas
bitwy
decydującej
o losach
wojny
pomiędzy
Królestwem
Prus a
Cesarstwem
Austrii,
znanej
jako
„Bitwa
pod
Sadową“
(3.07.1866).
|
|
|
fotografie w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna
znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach |
|
|
|
|
Hermann
Chuchul
Inspektor
maszynowy
/
Gasanstaltinspektor
|
myślę,
że jest
to jedna
i ta
sama
osoba,
ale nie
będę
zdziwiona
jeśli
dalsze
poszukiwania
ujawnią
co
innego
|
Die
Gründung
und
Weiterenwickelung
der Königshütte
1802–1902,
Archiwum
Państwowe
w
Katowicach,
Oddział
w
Gliwicach
|
|
|
Na
początku
lat
pięćdziesiątych
XIX
wieku,
jeszcze
jako
majster
maszynowy,
odbył on
razem z
inspektorem
maszynowym
Eck´em
dłuższą
podróż
po
Anglii w
celu
poznania
nowych
technologii
w
hutnictwie.
15
lutego
1857
roku,
wziął
udział w
spotkaniu
założycielskim
górnośląskiego
koła
Związku
Inżynierów
Niemieckich,
które
obyło
się z
inicjatywy
inż. R.
Peschke
z
Królewskiej
Odlewni
w
Gliwicach.
[4]
Uczestnikom
spotkania
przedstawiono
projekt
statutu
organizacji
oraz
wybrano
zarząd:
|
|
przewodniczący
–
Dressler,
inspektor
budowlany
i
maszynowy
w
Zabrzu
z-ca –
Chuchul,
królewski
inspektor
maszynowy
w
Królewskiej
Hucie
z-ca –
Lindner,
naczelny
mistrz
królewski
w
Rybniku
z-ca –
W.
Schulze,
królewski
inspektor
hutniczy
w
Gliwicach
protokolant
– R.
Peschke,
inżynier
z
Królewskiej
Odlewni
k.
Gliwic
skarbnik
– W.
Beermann,
inżynier
cywilny
w
Gliwicach
Ponadto
w
spotkaniu
uczestniczyli
i
przystąpili
do
Związku
m.in.:
W.
Hegenscheidt,
fabrykant
z
Neudorf
k.
Gliwic
J. Aust,
inspektor
maszynowy
w
Odlewni
w
Gliwicach
H.
Martini,
królewski
mistrz
hutniczy
w
Odlewni
w
Gliwicach
Schnackenberg,
królewski
mistrz
hutniczy
O. Rott,
Odlewnia
Żeliwa
k.
Gliwic
A. Kern,
mistrz
murarski
z
Gliwic
Liwowski,
właściciel
fabryki
maszyn w
Gliwicach
|
|
|
Rok
później
zaangażował
się w
budowę
Aplerbecker
Hütte
w
Dortmundzie:
„...Pod
koniec
stycznia
1858
roku
ogłoszenia
prasowe
informowały,
że
odlewnia
i
warsztat
mechaniczny
są już w
pełni
wyposażone.
Za te i
inne
systemy,
które
były
jeszcze
w
budowie,
odpowiadał
dyrektor
techniczny
Schmidt.
Schmidt
był już
na
spotkaniu
założycielskim
został
zatrudniony
do tego
zadania
26 marca
1856 r.,
lecz
opuścił
swoje
stanowisko
1
października
1858 r.
Jego
następcą
został
H.
Chuchul,
który
wcześniej
pracował
jako
królewski
inspektor
maszyn w
Königshütte
na
Górnym
Śląsku.”
[9]
|
|
|
Razem z
Brandtem,
królewskim
dyrektorem
hutniczym
w stanie
spoczynku
oraz
Schultzem,
podpisał
na
początku
roku
1861
umowę z
magistratem
gliwickim
na
otwarcie
gazowni
i już 1
grudnia
tego
roku w
Gliwicach
po raz
pierwszy
zapłonął
gaz.
[4]
|
|
|
Zachęceni
prawdopodobnie
powodzeniem
tego
przedsięwzięcia,
panowie
Brand i
Chuchul
podjęli
się
podobnego
dzieła w
Rawiczu,
zawiązując
14
listopada
1864
roku
wspólnie
z byłym
aptekarzem
z
Rawicza
(?)
Emilem
Jűttnerem
spółkę
„Rawiczer
Gasanstalt”.
Rozruch
gazowni
miał
miejsce
25
września
1865
roku.
[5]
|
|
|
|
Jak
widać
Hermann
Chuchul
imał się
wielu
zajęć:
„Towarzystwo
ubezpieczeń
Thuringia
z
Erfurtu
z
kapitałem
podstawowym
3
miliony
talarów,
wypłaca
premie
ubezpieczeniowe
od
pożaru,
na życie
i
transportowe
dla
wszystkiego.
Zawarcie
takich
ubezpieczeń
jest
równoważne
z
zawarciem
obowiązkowego
ubezpieczenia
od
ognia.
H.
Chuchul
w
Gliwicach,
Fr.
Schneider
w
Pyskowicach,
Chr.
Frey w
Toszku,
weterynarz
Rud.
Schütz w
Zabrzu.”
OW
nr 33 z
16.08.1864
r.
|
|
|
Hermann
Chuchul
ożenił
się z
Emilie
Chuchul
geb.
Helmkampff
(ur. 1824).
Mieli
conajmniej
czworo
dzieci:
Paul
(ur.1847
–
wg
spisu
mieszkańców
z 1864
r.)
Marie
(ur.1849
–
j.w.)
Hedwig
(6.05.1857
–
15.02.1864)
Elisabeth
(ur.1861
–
j.w.)
|
|
Hedwig
(6.05.1857
–
15.03.1864)
|
|
|
Schlesische Zeitung nr 211
z
8.05.1857
r. |
OW nr 8
z
22.02.1864
r. |
|
Nagrobek Hedwig
Chuchul |
|
tableau
ze
zdjęciami
członków
gliwickiej
loży
masońskiej
„Zur
siegendem
Wahrheit”
Archiwum
Państwowe
w
Katowicach,
Oddział
w
Gliwicach |
|
|
Że
Chuchul,
to nie
ulega
wątpliwości,
ale
który??? |
|
„Der Oberschlesische Wanderer”
nr
17 z
8.04.1845
r.
|
nr 4
z
26.01.1841
r. |
nr
44 z
28.10.1845
r.
|
nr
30 z
27.07.1858
r. |
|
Materiały źródłowe:
[1]
Akta Rodzin Gliwickich
–
Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach
[2] Boroń P.; Dawne Gliwice...., Muzeum w Gliwicach
2015
[3] Juros J.T.; W dolinie Małej Panwi; Ozimek 2010
[4]
Nietsche B., Historia miasta Gliwice, przekł. S.Rosenbaum,
Gliwice 2011
[5] Urbaniak M.; Miejskie zakłady przemysłowe
Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Gazownie; Łódź 2011
[6]
Neuer
Nekrolog der Deutschen, 1844, cz.II
[7]
http://www.boehm-chronik.com/bergbau/bergleute/Freiwillige.htm
dostęp 20.02.2024 r.
[8]
Schlesische Provinzialblätter Dezember
1830 (SP-1830_92.Bd-12.St.Dezember)
[9] www.aplerbeck-damals.de/
Der Oberschlesische Wanderer
Königlich Preußischer
Staats-Anzeiger 1865
Schlesische Zeitung
Breslauer Zeitung |
|