 |
Cmentarz Hutniczy w Gliwicach /
Der Hüttenfriedhof
in Gleiwitz
Biografie pochowanych osób / Biografien
|
 |
Familie
Lablack
|
|
Cmentarz
Hutniczy
pochówek
potwierdzony |
|
Oswald
...1807 – ...
|
 |
|
Antonie
geb.
Heidelmeyer
31.12.1811
–
19.03.1879
|
 |
|
|
Oswald
(1807 – <1879)
|
Mistrz ślusarski z gliwickiej odlewni żeliwa.
|
|
Oprócz pracy zawodowej zainteresował się poszukiwaniami złóż
węgla kamiennego. W 1854 roku zawiązała się w Gliwicach spółka do której
należało trzech panów: adwokat Adamczyk, mistrz browarski Adolf Boehm i
mistrz ślusarski Oswald Lablack. Prowadzili wiercenia poszukiwawcze na
brzegu Kanału Kłodnickiego –
bez skutku. Następnie wiertnica ustawiona została na terenie Ligoty
Zabrskiej, w miejscu gdzie dziś stoi przychodnia zdrowia. Wiercenia trwały
od lipca do grudnia, koszty rosły, efektów nie było. Adamczyk i Boehm
wycofali się ze spółki, ale Lablack wierzył w sukces i wiercenia nadal były
kontynuowane. Na głębokości 129,6 metrów przewiercony został pokład węgla o
grubości 1,8 metra (pierwszy na terenie dzisiejszych Gliwic), a więc jednak
odniósł sukces.
W lipcu 1855 roku zgłosił ten fakt do Urzędu Górniczego w
Tarnowskich Górach i wystąpił o nadanie pola górniczego
„Carl Oswald”. 25
lutego 1859 roku uzyskał nadanie i prawo do budowy kopalni węgla kamiennego
na terenie dzisiejszego Pola Zachód KWK „Sośnica”. Kopalni jednak nie
zbudował, zapewne z braku olbrzymich środków finansowych jakich nie potrafił
zebrać. Nadane pole górnicze „Carl Oswald”
sprzedał księciu Hugo
Hohenlohe zu Oehringen, który gromadził w okolicy kolejne pola górnicze z
bogatymi pokładami węgla.
W 1872
roku
podjęto
pierwszą
nieudaną
próbę
budowy
kopalni
na polu
górniczym
„Carl
Oswald”
w
Ligocie
Zabrskiej,
w
pobliżu
wojskowego
placu
ćwiczeń.
Prace
wkrótce
wstrzymano,
a szyb
zgłębiony
do
głębokości
ok. 160
metrów
został
zasypany.
Po 40
latach,
w 1912
roku, na
terenie
Ligoty
Zabrskiej ponownie
podjęto
budowę
zakładu
górniczego
„Carl
Oswald”,
nazwanego
później
„Oehringen”.
|
|
Oswald Lablack war ein Schlossermeister aus der Eisengießerei in Gleiwitz. Neben
seiner beruflichen Tätigkeit interessierte ihn die Suche nach
Kohlelagerstätten. Im Jahre 1854 gründete man in Gleiwitz ein
Unternehmen – Rechtsanwalt Adamczyk, Braumeister Adolf Boehm und
Schlossermeister Oswald Lablack. Sie führten an den Ufern des
Klodnitz-Kanals Erkundungsbohrungen durch, allerdings waren sie ohne
Erfolg. Dann wurde der Bohrturm in der Gegend von Ligota
Zabrska/Ellguth-Zabrze aufgestellt. Die recht kostspieligen Bohrungen
dauerten vom Juli bis zum Dezember. Dann zogen sich Adamczyk und Böhm
aus dem Geschäft zurück, aber Lablack glaubte fest an den Erfolg und
bohrte nun alleine weiter. Schließlich war er dabei doch erfolgreich
–
in der Tiefe von 129,6 Metern wurde ein 1,8 Meter dickes Kohleflöz
erbohrt (das erste im Gebiet vom heutigen Gliwice). Im Juli 1855
vermeldete er diese Tatsache dem Bergamt in Tarnowskie Góry/ Tarnowitz
und beantragte die Erteilung des Bergwerksfeldes „Carl
Oswald”. Am 25. Februar 1859 erhielt er die
gewünschte Bewilligung samt dem Recht, auf dem Gebiet des heutigen
Feldes Zachód KWK „Sośnica”/ West-Steinkohlebergwerk „Sosnitza”
eine Kohlengrube zu errichten. Er baute jedoch das Bergwerk nicht.
Wahrscheinlich auch deswegen, dass er nicht in der Lage war, große
finanzielle Mittel dafür aufzubringen. Er verkaufte dann das Grubenfeld
„Carl Oswald” an den Fürsten
Hugo Hohenlohe zu Öhringen.
Er heiratete dann Antonia (geb. Heidelmeyer)
und sie hatten gemeinsam sieben Kinder. Ihre Tochter Aurelia heiratete
den Lehrer und zugleich späteren Fabrikbesitzer Albert Dowerg.
Übersetzung: Sebastian Mrożek
|
| |
Oswald
Lablack
was a
locksmith
master
at the
iron
foundry
in
Gliwice.
In
addition
to his
professional
activity,
he was
interested
in
searching
for hard
coal
deposits.
In 1854,
together
with
lawyer
Adamczyk
and
brewery
master
Adolf
Boehm,
he
founded
a
company
located
in
Gliwice.
They
carried
out
exploratory
drilling
on the
banks of
the
Kłodnica
Canal,
but they
were
unsuccessful.
Then, a
drilling
rig was
erected
in the
area of
Ligota
Zabrska/Ellguth-Zabrze.
The
rather
expensive
drilling
lasted
from
July to
December.
Adamczyk
and Böhm
then
withdrew
from the
business,
but
Lablack
strongly
believed
in
success
and
continued
drilling
himself.
Ultimately,
he
succeeded
– a
1.8-meter-thick
coal
seam was
drilled
at a
depth of
129.6
meters
(the
first in
today's
Gliwice).
In July
1855, he
reported
this
fact to
the
mining
authorities
in
Tarnowskie
Góry/Tarnowitz
and
applied
for the
„Carl
Oswald”
mining
field.
On
February
25,
1859, he
received
the
desired
permit
and the
right to
build a
hard
coal
mine in
the area
of
today's
„West
Field of
Sośnica
Colliery”.
However,
he did
not
build
the
mine.
Probably
also
because
he was
unable
to
obtain
large
financial
resources
for this
purpose.
He then
sold the
„Carl
Oswald”
mining
field to
Prince
Hugo
Hohenlohe
of
Öhringen.
He
married
Antonia
(née
Heidelmeyer)
and
together
they had
seven
children.
Their
daughter
Aurelia
married
a
teacher
and
later a
manufacturer,
Albert
Dowerg.
Translation:
Ewa
Hordyniak
|
|
Antonie
Caroline
Heidelmeyer
(31.12.1811
– 19.03.1879)
|
Córka
Gottlieba
i
Marianny
Mucha.
Miała
dwóch
starszych
braci:
Gottlieba
(ur.
5.10.1808)
i
Antoniego
(ur.
8.06.1810)
oraz
trzy
młodsze
siostry:
Józefę
(ur.
22.11.1813),
Luizę
(ur.
26.07.1815)
i
Paulinę
(ur.
24.11.1817).
Dnia
25 lipca 1830
roku
(OW
nr
31 z
3.08.1830
r.)
wyszła
za mąż
za Oswalda
Lablacka.
W akcie
ślubu
podano
jego
wiek
jako 23
lata
(Antonia
19) i to
jedyna
przesłanka
dotycząca
daty
urodzin
Oswalda.
|
|
|
|
|
Wg spisu
z 1852
roku w
domu
Carla
Meltzera
mieszkał
Oswald
Lablack
lat 44 z
żoną
Antonie
lat 40 i
dziećmi:
Aurelie
– 16,
Ottomar
– 8,
Valesca
– 6,
Hugo – 9
miesięcy.
Mieszkała
z nimi
także
wdowa
Emilie
Lablack
[żona
kupca /
Kaufmannsfrau],
lat 65,
która
zmarła w
w 1858
roku w
wieku 70
lat i 9
miesięcy
(OW
nr 1
z
5.01.1858
r.),
wiekiem
pasowałaby
na matkę
Oswalda,
niestety
nic nie
wiemy o
jego
pochodzeniu.
|
|
|
|
|
Spis
1864–1867
wymienia
tylko
syna
Hugo
oraz
córkę
Aurelię
z mężem
Albertem
Dowerg.
|
 |
|
|
|
|
Poza
wymienionymi
wyżej
dziećmi,
wg
zapisów
w
Der
Oberschlesische
Wanderer
mieli
jeszcze
troje
zmarłych
wcześnie:
Ottilie
Charlotte
Angel.
–
28.03.1831
(OW
nr
15 z
12.04.1831
r.)
–
3.04.1833
(OW
nr
15 z
12.04.1831
r.)
Ant(onie)
Jul(ie)
Angel.
Aur(elie) –
2.10.1836
(OW
nr
42 z
17.10.1836
r.)
–
5.01.1890
(OW
nr
11 z
14.01.1890
r.)
Emil
Oswald
Ottomar –
16.05.1839
(OW
nr
22 z
3.06.1839
r.) –
3.06.1843
(OW
nr
27 z
20.06.1843
r.)
Valesca
Ant(onie)
Adh(elaide)
Kat(herine) –
6.04.1842
(OW
nr
16 z 19.04.1842 r.) – 14.11.1846
(OW
nr
48 z
24.11.1846
r.)
Ottomar
Hugo
Carl
Oswald –
ur.
21.11.1844
(OW
nr
51 z
10.12.1844
r.)
Valesca
Adh(elaide)
Kar.
Christiane –
ur.
23.03.1847
(OW
nr
13 z
23.03.1847
r.)
Hugo
Oswald
Carl –
ur.
10.01.1852
(OW
nr 7
z
17.03.1852
r.)
|
|
|
|
Akta kościoła pw. Wszystkich Świętych –
Kirchenbücher der Allerheiligenkirche
OW nr
34 z
21.03.1879
r. |
Akt
zgonu
Antonii
Archiwum
Państwowe
w
Katowicach,
Oddział
w Gliwicach |
|
| Nagrobki – 2012,
2023 |
 |
|
Materiały źródłowe:
Archiwum Państwowe w
Katowicach, Oddział w Gliwicach, Akta rodzin gliwickich
Woźniak J.; W otchłani
niepamięci [w:] Gliwice-Sośnica. Ludzie i miejsca, Gliwice
2022
|
|
