Cmentarz Hutniczy w Gliwicach
Realizacje

Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Umsetzung

 

Biografie

Biographien

Wykazy osób

Listen

Historia

Geschichte

Realizacje

Umsetzung

Dokumentacja

Dokumentation

 

Ogrodzenie

Friedhofszaun

Krzyż

Kreuz

Lapidarium

Lapidarium

 

 

 

Ogrodzenie – historia, projekt, realizacja

 

Rys historyczny
   Wokół huty i odlewni powstała dzielnica Eisengießerei – z własną szkołą, gospodą. W 1808 r. Zarząd huty założył dla pracowników cmentarz. Zaprojektowany został na planie prostokąta rozplanowany symetrycznie w stosunku do obsadzonej drzewami głównej alei i stał się miejscem ostatniego spoczynku dla wielu prominentnych osobistości związanych z gliwickim przemysłem.

 

Jeszcze w roku 1949 cmentarz był wprawdzie lekko zaniedbany, ale nie zniszczony, odbywały się tam jeszcze pochówki. Później cmentarz pozbawiony odgórnej opieki, został wydany na pastwę złodziei, którzy płyty granitowe i marmurowe odsprzedawali jako kamień, a unikatowe elementy żeliwne oddawali na złom.

Wg opowiadań osób mieszkających w sąsiedztwie oryginalne ogrodzenie wywiózł i przywłaszczył sobie (...) Później cmentarz ogrodzono siatką drucianą w ramach z kątowników, mocowanych do szyn stalowych zakotwionych w fundamencie. W ostatnich latach i ona stała się przedmiotem grabieży.

 

Założenia opracowania

Zachowało się niewiele fotografii obrazujących wygląd rzeczywisty cmentarza, ale wiadomo jak wyglądało oryginalne ogrodzenie. Niestety w chwili obecnej zaprojektowanie ogrodzenia żeliwnego jest z uwagi na plagę kradzieży zbyt ryzykowne.

 

   
   
   
   
   
 

Po przeprowadzeniu wizji ogrodzeń kościołów, cmentarzy i parków z tego samego okresu historycznego zdecydowałam się na zaprojektowanie ogrodzenia w formie muru kamiennego z prześwitami zamkniętymi przęsłami stalowymi  nawiązującymi rysunkiem do ogrodzenia oryginalnego.

Początkowo przewidywałam mur ceglany – jak w podobnym cmentarzu ewangelickim w dzielnicy Borsig w Zabrzu-Biskupicach, jednak na korzyść kamienia przemówiła możliwość wykorzystania zachowanej konstrukcji istniejącego do niedawna ogrodzenia (nie było to już ogrodzenie oryginalne, jednak wykorzystanie tej konstrukcji dobrze osadzonej w fundamencie, pozwoliło zminimalizować prace).

 

   
   
 

Elementy ogrodzenia:

Brama: Przewiduje się tylko jeden wjazd na teren cmentarza – od strony ulicy Robotniczej – bramą szerokości 3 m.

Furtki: Projektowane są dwie furtki na zamknięciach centralnej alei.

Przęsła murowane: Mur z kamienia łamanego grubości 20- 25 cm posadowiony na istniejącym fundamencie, wzmocniony w fugach co ok. 50 cm prętami o 12 mm przyspawanymi do istniejących szyn. Słupy 40 x 40 cm murowane z kamienia wokół istniejących rdzeni kotwionych w fundamencie, w miejscach gdzie brak istniejących szyn, należy wykonać rdzenie żelbetowe zbrojone 4fi16.

Przęsła z miejscem na wmurowanie tablic: Słupy j.w. Mur o grubości wyjściowej max 20 cm , z „parapetami” stabilizującymi wmurowane w przyszłości tablice. Zaleca się zagęszczone zbrojenie fug – co ok. 25- 30 cm.

Przęsła ażurowe: Projektowane przęsła nawiązują do rysunku ogrodzenia oryginalnego. Zaprojektowano 3 typy wymiarowe, aby jak najlepiej wpasować się w zastane rozstawy rdzeni.

Tablice informacyjne: Z uwagi na historyczny charakter cmentarza i małą o nim wiedzę, niezbędne wydaje się umieszczenie na cmentarzu tablic informacyjnych. Proponuje się miejsce na tle przybudowanego z zewnątrz do ogrodzenia budynku gospodarczego – w narożniku północno-wschodnim. Projekt tablic stanowi przedmiot odrębnego opracowania.

Portyk: W obecnej sytuacji odbudowa kaplicy grobowej zamykającej aleję od strony południowo-zachodniej
nie wydaje uzasadniona, proponuje się natomiast wybudowanie w tej jej części, która znajdowała się w obrębie cmentarza, portyku o dwóch szeregach kolumn i proporcjach frontonu kaplicy. Wybudowanie tego portyku, umieszczenie w nim elektronicznego punktu  informacyjnego oraz sprowadzenie na cmentarz posągów „lwów czuwających” stanowić będzie ukoronowanie prac rekonstrukcyjnych na cmentarzu.

 

Inwentaryzacja


Rysunek zestawczy


Rozwinięcia


Przęsła ażurowe


Przęsła ażurowe


Brama i furtka


Tablice informacyjne

 

Realizacja
2006

9.03.2006

26.03.2006
   

6.04.2006

14.05.2006

24.05.2006
 
10.08.2006

6.10.2006

6.10.2006