Cmentarz Hutniczy w Gliwicach
Historia

Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Geschichte

 

Biografie

Biographien

Wykazy osób

Listen

Historia

Geschichte

Realizacje

Umsetzung

Dokumentacja

Dokumentation

 

Ikonografia
Ikonographie

 

Sztuka cmentarna
Friedhofkunst

Prezentacja Präsentation

 


Kaplica
Kapelle

Warsztaty

Werkstätte

 

 

 

Kaplica – historia, niezrealizowany projekt odbudowy

 

Rys historyczny

Kaplica została wybudowana w roku 1833 jako kaplica grobowa starosty górniczego hrabiego Ferdynanda von Einsiedel. Wielokrotnie odznaczany za zasługi w rozwoju przemysłu, w testamencie wyraził życzenie aby być pochowanym „z bracią hutniczą” na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach. Jego pogrzeb zgromadził rzesze ludzi. Budowę nadzorował nadradca górniczy Reil.

 













9 kwietnia 1922 roku kaplica została doszczętnie zniszczona podczas wybuchu ukrytej tam broni. 
dok.1   dok.2



Sporządzony wówczas raport zawiera również plany zburzonej kaplicy
(Archiwum Państwowe w Opolu, zespół nr 46, teczka nr 167)

 

Została odbudowana już jako kaplica cmentarna w 1925 roku.



 W roku 1956 kaplica jeszcze stała, została po cichu rozebrana w latach 60-tych XX wieku.



Jedynym śladem po kaplicy jest uwidoczniona w podziałach geodezyjnych odrębna działka. Zachował się też stojący przed nią krzyż.



Odnaleziony fragment metopy

 

Założenia opracowania
Ponieważ w chwili obecnej nie ma potrzeby budowy zamkniętego pomieszczenia kaplicy, co więcej, istnieje obawa, że pomieszczenie takie stanowiłoby „wyzwanie” dla złodziei i pijaczków – zdecydowałam o zaprojektowaniu jedynie portyku o dwóch rzędach kolumn, w proporcjach (gabaryty frontu i rozstaw osiowy kolumn) dokładnie powielających proporcje frontonu oryginalnej kaplicy. Jak pokazuje to zdjęcie z 1933 roku i kształt wydzielonej działki kaplicy – znaczna jej część znajdowała się w obrębie skarpy po południowej stronie cmentarza – projektowany portyk w całości znajdzie się w obrysie ogrodzenia cmentarza.

Założenia te zostały uwzględnione już na etapie projektowania i budowy ogrodzenia w latach 2005–2006. Na przecięciu osi alei i odcinka południowego muru wzniesiono cztery słupy w rozstawie kolumn kaplicy, obłożono je płytami piaskowca i w zakończeniu przewidziano możliwość nadbudowy do docelowej wysokości.

Ponieważ kaplica ta była miejscem spoczynku Ferdynanda von Einsiedel, a później również członków jego rodziny – w centralnej części portyku przewidziano blok prostopadłościenny obłożony płytami granitowymi z odpowiednimi inskrypcjami – będzie mógł on również służyć jako mensa ołtarza dla odprawiania nabożeństw.

 

 

Rozwiązania materiałowe 
Fundament – żelbetowy, wylewany
Stylobat – żelbetowy, wylewany (wg wstępnego uzgodnienia z WKZ)

Kolumny – żelbetowe wylewane w gotowych szalunkach, wykonanie zalecanych przez WKZ kamiennych (piaskowiec) kanelurowanych, uwarunkowane jest możliwościami finansowymi
Strop i belkowania – żelbetowe

Dach dwuspadowy na konstrukcji drewnianej kryty papą z posypką bitumiczną, z uwagi na usytuowanie cmentarza w sąsiedztwie 5 ! składnic złomu, nie widzimy możliwości pokrycia dachu blachą zgodnie z zaleceniem WKZ

Gzymsy, metopy – stiuk

 


Odtworzenie widoku kaplicy „pierwszej”


Odtworzenie widoku kaplicy „drugiej”


Projekt – rzut poziomu 0


Przekrój a-a


Elewacje