Egon Franke
1935–2022
Sportowiec, szermierz, mistrz floretu, trzykrotny medalista igrzysk olimpijskich i wielokrotny medalista mistrzostw świata, trener i wychowawca.
Przyszedł na świat 23 października 1935 r. w Gliwicach w rodzinie Franza i Elfriede z domu Tschentschel. Ojciec był instalatorem sieci gazowej i pracował w gliwickiej gazowni miejskiej, matka zajmowała się domem. W 1945 r. jego rodzice postanowili, że pozostaną w Polsce i przed komisją weryfikacyjną zadeklarowali narodowość polską. W domu jednak mówiono po niemiecku, a młody Egon języka polskiego nauczył się dopiero w szkole i dzięki kontaktom z rówieśnikami.
W Gliwicach ukończył szkołę podstawową i średnią. Pracował w Hucie 1 Maja jako traser – robotnik kreślący linie na prefabrykatach wyrobów, wzdłuż których była prowadzona ich obróbka, cięcie i wiercenie otworów na nity oraz nitowanie. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. mieszkał w Pyskowicach, gdzie jego ojciec kierował miejską gazownią. Sportem zainteresował się już we wczesnej młodości, początkowo próbował swych sił w piłce nożnej. Do szermierki namówił go starszy brat Gerard, który był współzałożycielem sekcji szermierczej w Klubie Sportowym Budowlani Gliwice. Talent Egona odkrył Antoni Franz (1905–1965) – urodzony we Lwowie wybitny szermierz i trener szermierki, uczestnik olimpiady w Berlinie w 1936 r., który po wojnie zamieszkał w Gliwicach.
Pod jego okiem młody Franke zdobywał pierwsze szermiercze szlify. W latach 1952–1955 r. trenował w Klubie Sportowym Budowlani Gliwice. W okresie służby wojskowej w latach 1955–1957 był zawodnikiem Legii Warszawa, gdzie trenował pod okiem Andrzeja Przeździeckiego (1926–2011), uczestnika olimpiady w Helsinkach w 1952 r. W 1955 r. zdobył tytuł mistrza Polski juniorów we florecie, a dwa lata później – wicemistrza Polski seniorów i awansował do kadry narodowej, w której doskonalił się pod kierunkiem kolejnego wybitnego trenera szermierki Zbigniewa Czajkowskiego (1921–2019). W latach 1957–1971 był związany z Piastem Gliwice i jako zawodnik tego klubu odniósł największe sukcesy. Był członkiem drużyny polskich szermierzy na igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 r. Cztery lata później podczas igrzysk olimpijskich w Tokio zwyciężył indywidualnie i jako pierwszy reprezentant Polski zdobył złoty medal olimpijski w szermierce. Na tych samych igrzyskach wywalczył srebrny medal w szermierce drużynowej, a podczas kolejnej olimpiady w 1968 r. w Meksyku swój trzeci, brązowy medal olimpijski również w szermierce drużynowej. Oprócz laurów olimpijskich zdobył m.in. mistrzostwo świata w szabli drużynowo w Buenos Aires w 1962 r. oraz brązowy medal we florecie indywidualnie podczas mistrzostw świata w Gdańsku w 1963 r. Czterokrotnie zdobył brązowy medal na mistrzostwach świata we florecie drużynowym: w 1961 r. w Turynie, w 1962 r. w Buenos Aires, w 1966 r. w Moskwie i w 1967 r. w Montrealu. Miał ponadto na swoim koncie tytuł mistrza Polski we florecie indywidualnym w 1962 r. i wicemistrza w 1957 i 1967. Trzykrotnie był drużynowym mistrzem Polski we florecie (1960 i 1969) oraz w szabli (1956), wicemistrzem we florecie (1965) i czterokrotnym brązowym medalistą drużynowych mistrzostw Polski we florecie (1958, 1961 i 1966) oraz w szabli (1966). W 1964 r. zajął 4. miejsce w Plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca. Zdobył łącznie trzy medale olimpijskie, w tym jeden złoty, i osiem medali mistrzostw świata, w tym również jeden złoty. W 1972 r. zakończył karierę i trzy lata później wraz z żoną, również florecistką, Elżbietą Cymerman-Franke opuścił Polskę.
Zamieszkał we Włoszech. Początkowo pracował jako trener we Florencji, skąd następnie przeniósł się do Turynu. Przez 24 lata kierował włoską kadrą narodową w szermierce. Jako trener osiągnął swoje największe sukcesy dzięki świetnym wynikom florecistki Consolaty Collino (ur. 1947) z Turynu i szpadzistki Laury Chiesy (ur. 1971 r.) z Moncalieri. Regularnie odwiedzał Polskę i Gliwice, gdzie miał rodzinę, przyjaciół i znajomych. W 2012 r. kupił dom w Łabędach. Zmarł w Turynie 30 marca 2022 r., w wieku 86 lat, i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.
