Antoni Korczok

W parafii działało kilkanaście organizacji dewocyjnych i społecznych, nad którymi patronat sprawowali proboszcz i wikarzy: bractwo różańcowe i III zakon św. Franciszka, związki robotników i rzemieślników, kongregacja mariańska, stowarzyszenia dziecięce, charytatywne towarzystwo św. Wincentego a Paulo, grupy abstynenckie, misyjne, propagujące czytelnictwo książki katolickiej, związek cecyliański pielęgnujący muzykę kościelną. Urząd parafialny wydawał informator „Pfarr-Nachrichten”, później tytuł zmieniono na „Nachrichten der Pfarrei St. Maria”. Proboszcz wspierał różne wspólnoty i kręgi duszpasterskie, a więc stowarzyszenia, związki religijne oraz kongregacje mariańskie dla poszczególnych stanów i zawodów i to zarówno niemieckie, jak i polskie. Otaczał również opieką lokalny amatorski ruch teatralny oraz brał czynny udział wycieczkach młodzieży skupionej w związkach i organizacjach działających przy parafii. Na prośbę parafian święcił sztandary świeckich organizacji, niemieckich i polskich, oraz błogosławił ich działalności. Wspomagał również działalność lokalnych struktur Związku Polaków w Niemczech.

W latach trzydziestych władze narodowosocjalistyczne coraz mocniej forsowały swoją ideologię, opartą na rasizmie, nacjonalizmie i elementach neopogańskich. Z narastającą wrogością odnosiły się do Kościoła katolickiego. Uderzenie w Kościół wynikało z dążenia do ujednolicenia całokształtu stosunków społecznych w myśl zasad jednej, państwowej ideologii. Stosunek przywódców nazistowskich był radykalnie wrogi chrześcijaństwu i wspólnotom kościelnym, zwłaszcza Kościołowi katolickiemu. O ile Hitler traktował stosunki państwo-kościół jako element strategii mającej za cel osiągnięcie konkretnych celów politycznych, to już członkowie elity nazistowskiej odpowiedzialni za kontrolę społeczeństwa, nadzór policyjny, politykę rasową i ideologię zajmowali stanowisko jednoznacznie wrogie. Kościół był postrzegany jako konkurent ideologicznych i polityczny. Utrudniono prowadzenie posługi duszpasterskiej, organizowania procesji i pielgrzymek.

Długo nie ulegał naciskom ze strony władzy świeckiej, by wśród polskojęzycznych mieszkańców dzielnicy pracę duszpasterską prowadzić wyłącznie w języku niemieckim. Do kiedy nie otrzymał formalnych wytycznych z biskupstwa, nabożeństwa odprawiał w językach polskim i niemieckim, a polskojęzyczne dzieci przygotowywał do pierwszej spowiedzi i komunii świętej w ich ojczystym języku. Podczas pogrzebów, jeśli uznał to za konieczne, zwracał się do zgromadzonych w języku polskimi. Jednocześnie nie krył swoich poglądów i krytycznego stosunku do antychrześcijańskiej polityki rządzących. Wszystko to sprowadziło nań zainteresowanie tajnej policji politycznej Gestapo, w której kartotekach figurował jako kapłan „o propolskim nastawieniu”.

Latem 1940 r. stał się ofiarą nagonki w narodowosocjalistycznej prasie, po czym 24 sierpnia 1940 r. został aresztowany. Przez więzienia w Gliwicach, Wrocławiu i Hof trafił do obozu koncentracyjnego w Dachau koło Monachium, gdzie otrzymał numer obozowy 19953 oraz trójkątny znak rozpoznawczy więźnia (tzw. winkiel) koloru czerwonego, co oznaczało, że został osadzony w obozie z powodów politycznych. W aktach obozowych został zapisany jako „D” (Deutscher), a jako przyczynę uwięzienia podano duszpasterstwo Polaków (Polenseelsorge). Kierowano go do wykonywania ciężki prac fizycznych w komandach roboczych, m.in. przy rozładunku węgla. Za sprawowanie posługi duszpasterskiej wśród więźniów dwukrotnie ukarany go brutalną karą tzw. słupka.

Pomimo wielokrotnie ponawianych prób o zwolnienie, podejmowanych przez rodzinę i władze kościelne, uznano go za „wroga państwa”. Postępowanie sądowe w sprawie ks. Korczoka na przełomie stycznia i lutego 1941 r. zakończyło się uniewinnieniem i kapłan, zgodnie z decyzją sądu miał zostać zwolniony z obozu. Według zapisów w kartotece obozowej ks. Korczok zmarł 5 lutego 1941 r. o godz. 22.00, a przyczyną śmierci była „niewydolność sercowo-naczyniowa”, jednak zeznania współwięźniów i relacje złożone po wojnie wskazują na zabójstwo. Sośnicki proboszcz został najprawdopodobniej zastrzelony przez strażnika, funkcjonariusza SS, zapewne na polecenie gestapo. Jego ciało skremowano, a prochy, które odebrał bratanek początkowo złożono w kościele pw. Chrystusa Króla w Gliwicach, skąd następnie przewieziono do Raciborza. Policja zabroniła pochówku urny z prochami na terenie Gliwic. Dopiero po zakończeniu wojny, w 1946 r., stało się możliwe przeniesienie urny z Raciborza do Gliwic i złożenie prochów ks. Antoniego Korczoka w kościele w Sośnicy, przy ołtarzu bocznym. Na płycie nagrobnej umieszczono łaciński napis: Scio enim, quo redemptor meus vivit (Bo wiem, że mój Zbawiciel żyje).