Stanisław Ochęduszko

Na początku 1919 r. został powołany do wojska. Początkowo  służył w Sanockim Pułku Piechoty, a po ukończeniu kursu oficerów gospodarczych w Przemyślu, do kwietnia 1921 r. pełnił funkcję oficera prowiantowego. Służbę zakończył w stopniu podporucznika. Jeszcze w czasie służby wojskowej na krótko immatrykulował się na Politechnice Warszawskiej, jednak ostatecznie wrócił do Lwowa, gdzie studiował na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej. Szybko dał się poznać jako pracowity i zdolny student. Jeszcze w trakcie studiów, od 1925 r. pełnił funkcję zastępcy asystenta, a od 1927 r. młodszego asystenta w Katedrze Pomiarów Maszyn kierowanej przez prof. Romana Witkiewicza. 31 marca 1928 r. zdał z wynikiem celującym egzamin dyplomowy i uzyskał tytuł inżyniera mechanika.

W latach 1928-1934 pracował jako adiunkt w Katedrze Teorii Maszyn Cieplnych na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Otrzymawszy stypendium Funduszu Kultury Narodowej w latach 1929–1930 studiował w Związkowej Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu, a w roku akademickim 1930/1931 jako stypendysta Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego prowadził badania i dokształcał się w Laboratorium Maszyn Cieplnych Wydziału Maszynowego Wyższej Szkoły Technicznej w Monachium. Tam, pod kierunkiem prof. Wilhelma Nusselta, napisał rozprawę doktorską z termodynamiki technicznej pt. „Przebieg zapłonu i spalania oleju napędowego rozpylanego za pomocą sprężonego powietrza w silniku Diesla”, którą obronił z wyróżnieniem.

W latach 1934–1937 kierował Katedrą Teorii Maszyn Cieplnych Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej. Jednocześnie od 1936 r. prowadził Laboratorium Kalorymetryczne.

Podsumowaniem kilkuletnich badań była napisana w 1935 r. praca pt. „Pomiar wydatku sprężarki metodą wypełnienia zbiornika”. Na jej podstawie w następnym roku habilitował się.  W grudniu 1936 r. ożenił się z Marią z Gęsieckich (1901–1989).

14 września 1937 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym teorii maszyn cieplnych. Miał trzydzieści osiem lat i był wtedy jednym z najmłodszych profesorów w Polsce.

W okresie międzywojennym został członkiem Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich.

Po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie we wrześniu 1939 r. i przemianowaniu Politechniki Lwowskiej na Lwowski Instytut Politechniczny kontynuował pracę na uczelni. Do czerwca 1941 r. kierował Katedrę Termodynamiki Technicznej i Techniki Cieplnej. Został  członkiem sowieckiego Związku Zawodowego Pracowników Wyższej Szkoły i Instytutów Naukowych. Po zajęciu Lwowa przez Niemców do połowy 1942 r. pracował jako nauczyciel maszynoznawstwa w Szkole Rzemieślniczej we Lwowie,  następnie do czerwca 1944 r. wykładał w uruchomionych przez okupanta Państwowych Technicznych Kursach Zawodowych i kierował katedrą Technicznej Nauki o Cieple i Pomiarów Maszyn Cieplnych. Jednocześnie brał udział w tajnym nauczaniu na poziomie szkoły wyższej.

W czasie drugiej sowieckiej okupacji Lwowa, w latach 1944–1946 ponownie pracował w Lwowskim Instytucie Politechnicznym.

W listopadzie 1945 r. otrzymał zaproszenie Władysława Kuczewskiego do objęcia Katedry Termodynamiki na Wydziale Mechanicznym Politechniki Śląskiej, na które odpowiedział pozytywnie. Pomimo otrzymania w kwietniu 1946 r. tytułu profesora Związku Sowieckiego, zdecydował się opuścić Lwów i w lipcu 1946 r. dotarł do Gliwic. Zamieszkał w domu przy ulicy Kaszubskiej 14. W styczniu 1947 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.

Na Politechnice Śląskiej objął kierownictwo Katedry Termodynamiki Technicznej na Wydziale Mechanicznym, która w 1947 r. została przemianowana na Katedrę Teorii Maszyn Cieplnych. Ponadto w 1946 r. został kierownikiem Katedry Pomiarów Maszynowych i Cieplnych, którą rok później przemianowano na Katedrę Pomiarów Maszyn Cieplnych. Kierował nią do 1949 r. Jednocześnie pomagał w organizacji Katedry Teorii Maszyn Cieplnych na Wydziale Elektromechanicznym Politechniki Wrocławskiej, gdzie również prowadził wykłady

Od 1951 r. organizował na Politechnice Śląskiej nowy Wydział Energetyczny, który uruchomiono w roku akademickim 1951/1953, a w grudniu 1953 r. został przemianowany na Wydział Mechaniczno-Energetyczny. W latach 1953-1955 był jego dziekanem. Był inicjatorem utworzenia na Politechnice Śląskiej Zakładu Energetyki Jądrowej.

W październiku 1956 r. został wybrany rektorem Politechniki Śląskiej. Funkcję ta  pełnił do końca sierpnia 1959 r. Z powodu problemów zdrowotnych z sercem nie zdecydował się na drugą kadencję. W latach 1960–1961 prowadził również wykłady z termodynamiki i konstrukcji maszyn w katowickiej Wyższej Szkole Pedagogicznej.

Był członkiem Komitetu Budowy Maszyn PAN, członkiem Komitetu Energetyki PAN,  członkiem-korespondentem PAN, przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku. Pełnił funkcje zastępcy przewodniczącego Komisji Nauk Technicznych oddziału PAN w Krakowie (1958–1967) i Rady Naukowej Śląskiego Instytutu Naukowego w Katowicach (1958–1961). Zasiadał w radach naukowych m.in. Głównego Instytut Górnictwa w Katowicach oraz Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. Był członkiem Państwowej Rady ds. Gospodarki Paliwami i Energią przy Radzie Ministrów, członkiem Komisji Chłodnictwa i Pomiarów Cieplnych Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, członkiem Komitetu Energetyki NOT oraz członkiem Polskiego Komitetu Światowej Konferencji Energetycznej. Ponadto był rzeczoznawcą Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich oraz doradcą w Instytucie Metalurgii Żelaza i Instytucie Ochrony Pracy.

Opublikował szereg książek i artykułów naukowych, w tym  m.in. trzytomową „Teorię maszyn cieplnych” (1953-1955) i „Termodynamikę stosowaną” (1964).

Był wybitnym wykładowcą i bardzo dobrym dydaktykiem. Wypromował 16 doktorów i sprawował opiekę naukową nad 12 habilitacjami.

W uznaniu dorobku naukowego 1 października 1969 r. Politechnika Śląska nadała mu godność doktora honoris causa. Pomimo przejścia na emeryturę pozostał czynnym wykładowcą. Zmarł nagle 17 grudnia 1969 r. Jego doczesne szczątki złożono na Cmentarzu Lipowym w Gliwicach.